این طبیعیه که هر چند وقت یکبار احساس خواب آلودگی خفیف در طول روز داشته باشید، اما اگر به طور ناگهانی یا اغلب احساس خواب آلودگی شدید می کنید که باعث می شود بیش از 7 تا 8 ساعت توصیه شده بخوابید، این می تواند باعث نگرانی شود.
ناگفته نماند، احساس خستگی دائمی می تواند مانع از انجام کارهای روزمره شما شود، و حتی می تواند در مورد کار با ماشین آلات یا رانندگی خطرناک باشد.
1. بدهی به خوابیدن
بدهی خواب زمانی اتفاق می افتد که در مقایسه با آنچه که معمولاً می خوابید و نیاز دارید، به اندازه کافی نمی خوابید. به عنوان مثال، اگر فردی که معمولاً هشت ساعت میخوابد، به طور ناگهانی چند روز فقط شش ساعت بخوابد، دچار کمبود خواب میشود.
این بدهی در طول زمان افزایش می یابد – هر چه بدهی خواب بیشتری داشته باشید، ممکنه احساس خواب آلودگی بیشتری داشته باشید و زمان بیشتری برای بازگشت به حالت اولیه طول می کشد.
اگرچه بدهی خواب ممکنه صرفاً به این دلیل رخ دهد که زندگی مانع از استراحت خوب شبانه شده ، اما می تواند نتیجه یک مشکل سلامتی هم باشد. بعضی از شرایط پزشکی که می تواند مانع از خواب راحت شما شود عبارتند از:
اسکیزوفرنی , بیماری آلزایمر ,سرطان ,صدمات به سر , ناتوانی های ذهنی ,بارداری , سکته و افسردگی
الکس دیمیتریو، دکتر، روانپزشک و متخصص خواب می گوید بدهی خواب می تواند حتی از یک شب خواب ناکافی ناشی شود و بهبودی آن ممکنه چندین روز طول بکشد.
به غیر از خواب آلودگی بیش از حد، ممکنه متوجه اختلالات شناختی مانند موارد زیر شوید:
مشکل حافظه
تفکر کندتر
بازه توجه کوتاه تر
تحریک پذیری
درمان: برای بهبودی از بدهی خواب، باید خواب کافی داشته باشید. دیمیتریو میگوید که باید مطمئن شوید که حداقل هفت یا هشت ساعت در شب میخوابید و در حالت ایدهآل هر شب و صبح در ساعتهای مشابهی بخوابید و بیدار شوید.
2. نوشیدن کافئین یا الکل
دیمیتریو می گوید: “کیفیت خواب به اندازه کمیت خواب مهم است. برای مغز مهمه که مراحل خواب مناسب را در شب طی کند و بسیاری از مواد می توانند این را مختل کنند.”
کافئین میتواند باعث شود که زمان بیشتری طول بکشد تا خوابتان ببرد، خواب با کیفیت پایینتری داشته باشید و زمان کلی خواب کوتاهتر باشد. یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که مصرف کافئین شش ساعت قبل از خواب زمان کل خواب را بیش از یک ساعت کاهش می دهد.
الکل می تواند منجر به خواب با کیفیت پایین تر شود و به بی خوابی کمک کند. یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که مصرف متوسط الکل کیفیت خواب را تا 24 درصد کاهش می دهد و مصرف زیاد الکل باعث کاهش 39.2 درصدی کیفیت خواب می شود.
درمان: کاهش مصرف الکل و/یا کافئین، به ویژه نزدیک به زمان خواب، میتواند به بهبود کیفیت کلی خواب شما کمک کند و در نتیجه خوابآلودگی در طول روز کمتر شود.
در حالت ایده آل، باید نوشیدن کافئین را شش ساعت قبل از خواب و الکل را چهار ساعت قبل از خواب متوقف کنید.
3. داروها
دیمیتریو می گوید که داروهای مختلف می توانند باعث خواب آلودگی بیش از حد شوند. شما ممکنه به ویژه در اولین دوره شروع مصرف دارو متوجه این عوارض جانبی شوید.
نمونه هایی از داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند عبارتند از:
داروهای آلرژی
داروهای ضد اضطراب
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد روان پریشی
داروهای ضد تشنج
داروی فشار خون بالا
شل کننده های عضلانی
داروهای ضد درد
درمان: اگر فکر میکنید که داروها باعث خواب آلودگی بیشتر شما میشود، با پزشک خود صحبت کنید.
4. آپنه خواب
آپنه خواب یک بیماری بسیار شایعه که حدود 25 درصد از مردان و 10 درصد از زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. میر کرایگر، پزشک متخصص ریه و متخصص طب خواب میگوید: این باعث میشود که در طول شب به طور موقت نفس نکشید کنید و در نتیجه اختلالات خواب و کیفیت خواب پایینتر ایجاد شود.
سایر علائم آپنه خواب عبارتند از:
مشکل در خوابیدن
بیدار شدن با دهان خشک
سردرد در صبح
تحریک پذیری
مشکل در تمرکز
اگر بیش از 50 سال دارید یا اضافه وزن دارید، ممکنه بیشتر در معرض خطر آپنه خواب باشید.
5. نارکولپسی
کرایگر میگوید: اگر در طول روز به شدت خسته هستید – حتی تا حدی که هر کجا که هستید ناگهان به خواب میروید، ممکنه دچار نارکولپسی شده باشید. این وضعیت غیرمعموله و از هر 2000 نفر در ایالات متحده و اروپای غربی فقط یک نفر را مبتلا می کند.نارکولپسی وضعیتیه که در آن مغز در کنترل چرخه خواب و بیداری شما مشکل دارد. کرایگر می گوید ممکن است علائمی مانند موارد زیر را هم تجربه کنید:
توهم، به ویژه هنگام به خواب رفتن یا بیدار شدن از خواب.
فلج خواب، زمانی که به طور موقت نمی توانید حرکت کنید یا صحبت کنید، معمولاً در زمان به خواب رفتن یا بیدار شدن از خواب اتفاق می افتد
درمان: نارکولپسی معمولاً مادام العمره، اما داروها می توانند به پیشگیری از علائم شدید و مدیریت این بیماری کمک کنند. گزینه های درمانی شامل داروهای تجویزی مانند:
محرک ها
داروهای ضد افسردگی
سدیم اکسیبات (یک آرام بخش قوی که در شب مصرف می شود) است
6. سندرم پای بیقرار
کرایگر میگوید: علامت اصلی سندرم پای بیقرار، ناراحتی شدید در پاها است که در نتیجه میل مقاومت ناپذیری برای حرکت دادن آنها ایجاد میشود.
این احساس می تواند از درد باشد و تمایل به حرکت دادن پاها می تواند به طور موقت این ناراحتی را تسکین دهد. این پدیده معمولاً زمانی که در حال استراحت و/یا در شب هستید بدتر میشود، که میتواند منجر به مشکل در به خواب رفتن و دوباره به خواب رفتن پس از بیدار شدن در نیمه شب شود. از آنجایی که خواب شما مختل شده ، ممکنه روز بعد خود را بیش از حد خسته ببینید.
علاوه بر این، ممکنه در هنگام خواب دچار انقباضات مکرر پا شوید. کاهش میزان خواب و کیفیت خواب می تواند منجر به خواب آلودگی در طول روز شود.
درمان: کرایگر میگوید در بسیاری از موارد، دلیل مشخصی برای سندرم پای بیقرار وجود ندارد، اما گاهی اوقات میتواند به دلیل کمبود آهن باشد.
در این مورد، مکمل آهن ممکنه به درمان سندرم کمک کند، درمان شامل داروهای مختلفی مانند
داروهای ضد تشنج , داروهایی که سطح دوپامین را افزایش می دهند (مانند Neupro و Mirapex), شل کننده های عضلانی و مواد افیونی هستند