بیماری شاگاس: انگلی که ده ها سال در کمین است

بیماری شاگاس که به نام تریپانوزومیازیس آمریکایی شناخته می شود، یک بیماری انگلی استواییه که توسط انگل Trypanosoma cruzi ایجاد می شود.
معمولاً به عنوان “بیماری خاموش” یا “بیماری خواب” نامیده می شود، چون‌ زمانی که فرد مبتلا شود می تواند چندین دهه قبل از بروز علائم جدی حامل انگل باشد.

برای سال‌ها، بسیاری از جوامع گرفتار بیماری شاگاس بوده‌اند، زیرا به اندازه کافی زمان‌ برای پیدا کردن‌ درمان‌های مناسب گذاشته نشده است.

گزیده شدن توسط حشره

این انگل بوسیله گزش حشره ای (با نام علمی تریاتومین) که در شب می خزد و پوست در معرض دید انسان را می گزد تا از خون قربانی تغذیه کند، حمل می شود.

عفونت

سپس حشرات در نزدیکی محل گزش ادرار یا مدفوع می‌کنند، به طوری که وقتی فرد ناحیه گزش را می‌خارد، انگل وارد جریان خون او می‌شود.

علائم

ناقلان این بیماری ناخوشایند می توانند با تعدادی از علائم با شدت متفاوت ظاهر شوند. این  بر جوامع فقیر در سراسر جهان تأثیر می گذارد.

آمار

برآوردهای اخیر تعداد مرگ و میر سالانه شاگاس را 10000 نفر عنوان می کند و سال هاست که این بیماری تا حد زیادی مورد توجه قرار گرفته است.

وضعیت موجود

در سال 2022، پرسنل بهداشتی و محققان از سراسر جهان امیدوارند که آگاهی را در مورد بیماری شاگاس بالا ببرند و در عین حال شیوع آن را کاهش دهند.

نبرد سخت

بیماری شاگاس بسیار تهدید کننده و سخته زیرا مبارزه با آن از نظر تشخیص، درمان و مراقبت های بعدی خیلی دشوار است.

مشکل تشخیص

اولاً، تشخیص سخته، زیرا بیمار باید چندین آزمایش را در آزمایشگاهی که کارکنان آن از بیماری آگاهی دارند، انجام دهد.

بیماری خاموش

این سناریو با این واقعیت پیچیده می شود که یک فرد در واقع می تواند تا 30 سال حامل این عفونت باشد،  حتی اگر از ابتدا کشنده نباشد. روند این بیماری آهسته است و حتی می تواند سال ها پس از عفونت اولیه منجر به نارسایی قلبی شود. به همین دلیله که مردم گاهی از آن به عنوان “بیماری خاموش” یاد می کنند.

مشکل درمان

برای آن دسته از بیمارانی که به طور دقیق به بیماری شاگاس مبتلا شده اند، گزینه های درمانی کمند و مواردی که وجود دارند حداقل می توان گفت جذاب نیستند.به عنوان مثال، برای درمان با بنزینیدازول، بیمار باید این دارو را به مدت 60 روز مصرف کند و عوارض جانبی بسیار وحشتناکی دارد.به گفته اسکار لدسما پاتینو، متخصص اطفال که از دهه 1970 روی شاگاس کار کرده، داروی مناسب برای این بیماری «وجود ندارد».

و بدتر از آن، زمانی که یک بیمار سختی درمان را پشت سر گذاشته، پزشکان حتی نمی توانند به او بگویند که آیا بهتر شده یا خیر. دلیلش اینه که  سیستم ایمنی انگل را فراموش می کند. ممکنه 10 سال طول بکشد تا آزمایشات تایید کنند که واقعاً برای همیشه از بدن خارج شده است.

همانطور که قبلا گفته شد، کسانی که برای افزایش آگاهی و از بین بردن شاگاس می جنگند، با توجه به سطح مقاومتی که با آن روبرو هستند، جایگاه چشمگیری به دست می آورند.

 چالش

به عنوان مثال، در آرژانتین، استفاده از منابع برای مبارزه با شاگاس نابرابر است. در برخی مناطق، حتی برای مبارزه با این بیماری هزینه هم نمیشود.

تأثیر COVID-19

این مشکل با همه‌گیری COVID-19 تشدید شد که سمپاشی خانه به خانه حشرات را در برخی مناطق متوقف کرد.

مقاومت محلی

حتی در مناطقی که منابع خوبی دارند، مبارزه برای از بین بردن چاگاس گاهی با مقاومت محلی روبرو می شود. طبق یکی از مقاله‌های بی‌بی‌سی، یک مددکار اجتماعی در سانتیاگو دل استرو مجبور شد به مدت دو ماه با یک زن در معرض خطر دیدن کند تا او اجازه دهد خانه‌اش را  ضدعفونی کنند

تست سریع

با این حال، دلیلی برای امیدواری وجود دارد. در حال حاضر فناوری هست که می تواند برای آزمایش های سریع استفاده شود که فرآیند تشخیص را تغییر می دهد.

بنزنیدازول

بنزنیدازول ممکنه یک درمان ناقص برای شاگاس باشد، اما کوتاه کردن دوره، عوارض جانبی بیماری را قابل کنترل‌تر می‌کند

تحقیق در مورد حشره ناقل

در عین حال، محققان در حال بررسی میکروبیوم حشره ناقل هستند تا محیط باکتریایی مورد نیاز برای انتقال عفونت را بهتر درک کنند.این به نوبه خودش ممکنه دانشمندان را قادر به دستکاری ژنتیکی حشره کند و بنابراین مانع از توسعه انگل شود.